Het Mauritshuis is gebouwd in opdracht van graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679). Het is dus letterlijk Johan Maurits’ huis. In een nieuwe vaste presentatie in één van de zalen van ons museum vertellen we, aan de hand van elf kunstwerken, het verhaal over Johan Maurits, Nederlands-Brazilië en de geschiedenis van het Mauritshuis als gebouw en museum.
Gouverneur van de kolonie Nederlands-Brazilië
Johan Maurits werd door de West-Indische Compagnie (WIC) aangesteld als gouverneur van de kolonie Nederlands-Brazilië. De WIC had dit gebied in het noordoosten van Brazilië veroverd op de Portugezen, vanwege de winstgevende suikermolens en suikerrietplantages. Johan Maurits bestuurde de kolonie van 1636 tot 1644 en gebruikte zijn Braziliaanse inkomsten voor de bouw van zijn Haagse huis.
In het Mauritshuis keken we voorheen vooral met kunsthistorische blik naar Johan Maurits. We benadrukten dat hij kunstenaars en wetenschappers meenam naar Brazilië om er de natuur en de bewoners vast te leggen. Maar door alleen met kunsthistorische bril naar Johan Maurits te kijken, zien we slechts een beperkt deel van zijn geschiedenis. Hij speelde namelijk ook een belangrijke rol in de trans-Atlantische slavenhandel – op zijn gezag werden minstens 24.000 slaafgemaakte Afrikanen naar Brazilië vervoerd. En dat verhaal moeten en willen we ook vertellen.
Een nieuwe presentatie
De kunstwerken in deze nieuwe presentatie – tien schilderijen en één sculptuur – zijn afkomstig uit eigen collectie, maar waren eerder verspreid door het gebouw te zien. Door het samenbrengen van deze werken in deze zaal op de eerste verdieping krijgt u als bezoeker de mogelijkheid om aan het begin van uw rondgang door het museum een beeld te vormen van de achtergrond en naamgever van het Mauritshuis. In de nieuwe zaalteksten en een aangepaste multimediatour wordt licht geworpen op verschillende aspecten van Johan Maurits’ gouverneurschap van Nederlands-Brazilië in dienst van de West-Indische Compagnie.
Maar we staan ook stil bij de werkelijkheid die op onze schilderijen vaak haast onzichtbaar lijkt: de herkomst van het stukje suikergoed naast het portret van een jong meisje; een zwarte jongen, gereduceerd tot een ‘exotisch’ accessoire om de verhevenheid van een witte prinses te onderstrepen.
