Tijdens de tentoonstelling Jan Steen vertelt toont het Mauritshuis een selectie van de mooiste historiestukken van Jan Steen. Deze 17de-eeuwse Hollandse kunstenaar is vooral bekend als schilder van scènes uit het dagelijks leven, de spreekwoordelijke ‘huishoudens van Jan Steen’. Maar hij heeft ook heel andere onderwerpen geschilderd: verhalen uit de bijbel, de klassieke mythologie en de oudheid. Van 15 februari tot en met 13 mei 2018 laat het Mauritshuis aan de hand van 21 schilderijen zien dat Steen een veelzijdig en ambitieus kunstenaar was met een scherp oog voor humoristische verhalen en anekdotes.

Onderbelicht oeuvre

De tentoonstelling Jan Steen vertelt gaat over het minder bekende deel van het oeuvre van Jan Steen: de historiestukken. Tot halverwege de 18de eeuw hoorden de historiestukken tot Steens duurste schilderijen. Daarna nam de waardering af, waarschijnlijk omdat het kluchtige karakter van zijn voorstellingen steeds verder af kwam te staan van de heersende smaak. Het is niet overdreven te zeggen dat tot op de dag van vandaag de historiestukken een miskend onderdeel van Steens oeuvre vormen.

Steen bracht een breed scala van dikwijls originele onderwerpen in beeld, gekozen uit de bijbel, apocriefe geschriften en klassieke mythologie. Verhalen uit deze bronnen werden in zijn tijd ‘historiën’ genoemd. Er zijn tegenwoordig nog zo’n vijfenzeventig historiestukken van Steen bekend, ongeveer een zesde van zijn oeuvre.

Het zijn verhalen vol verdriet, verraad en verleiding die Jan Steen op eigen dubbelzinnige wijze tot uitdrukking brengt. Net als in zijn genrestukken besteedt Steen in zijn historiestukken veel aandacht aan de interactie tussen de figuren en drijft hij de spot met het gedrag van zijn hoofdpersonen.

Tentoonstellingen Jan Steen Vertelt
Jan Steen, Mozes en de kroon van de farao, c.1670, Mauritshuis, Den Haag

Mauritshuis en Jan Steen

In het Mauritshuis wordt veel aandacht besteed aan Jan Steen die wordt beschouwd als één van de belangrijkste schilders uit de Hollandse Gouden Eeuw (naast Rembrandt, Vermeer en Hals). Het Mauritshuis bezit vijftien schilderijen van Jan Steen. In 2011 kon het museum zijn omvangrijke Steen-collectie uitbreiden met het eerste historiestuk: Mozes en de kroon van de farao. Dat zich tot dan toe nog geen historiestuk in de collectie bevond is tekenend voor het gebrek aan waardering dat dit deel van Steens oeuvre lange tijd ten deel is gevallen. De aankoop vormt nu de aanleiding voor de tentoonstelling die een bijzonder licht werpt op het veelzijdige kunstenaarschap van Jan Steen.

Tijdens de tentoonstelling zullen in het museum de eerste resultaten worden gepresenteerd van het materiaaltechnische onderzoek naar Jan Steen dat het Mauritshuis sinds enkele jaren samen met Shell als Partners in Science uitvoert. In het onderzoekslaboratorium van Shell onderzoeken restauratoren van het Mauritshuis samen met specialisten van Shell de pigmenten van Jan Steen. Doel van het onderzoek is om meer inzicht te verwerven in Steens schildertechniek en in de chronologische ontwikkeling van zijn oeuvre.

Activiteiten

Rondom de tentoonstelling is er van alles te doen in het Mauritshuis. Ontwikkel uw schildertalent tijdens de vierdelige Jan Steen-schildercursus van schilder René Klarenbeek. Of bezoek op 14 april de lezing van conservator Ariane van Suchtelen. Op donderdag 19 april staat ook het maandelijkse event Maurits& volledig in het teken van Steen. Of kom op 22 april naar Kunst op je bord, een avond samen eten & samen praten over een van de topstukken uit de tentoonstelling. 

Met dank aan

De tentoonstelling Jan Steen vertelt wordt mogelijk gemaakt door tentoonstellingspartners: Nationale Nederlanden onderdeel van NN Group, Stichting Vrienden van het Mauritshuis, de BankGiro Loterij, een donatie van wijlen de heer Gerard van Meurs, Stichting Zabawas en the American Friends of the Mauritshuis.

Catalogus

Het Mauritshuis en Waanders Uitgevers presenteren bij de tentoonstelling Jan Steen vertelt een rijk geïllustreerde Nederlands- en Engelstalige catalogus, verkrijgbaar in de museumwinkel en de boekhandel. De catalogus is geschreven door Ariane van Suchtelen (Conservator Mauritshuis) met bijdragen van Wouter Kloek, Mariët Westermann, Yvonne Bleyerveld, Lea van der Vinde en Rosalie van Gulick. Jan Steen en de historieschilderkunst, prijs €27,50 (ISBN: 978 94 6262 1657 NUR 644).