Hollanders in huis

Vermeer en tijdgenoten uit de Britse Royal Collection

Tentoonstellingen Royal Collection B

29 september 2016 - 5 februari 2017

Het Britse koningshuis bezit een van de mooiste verzamelingen oude schilderijen ter wereld. De collectie is in vele eeuwen door verschillende vorsten bijeengebracht. Meestal hangen de schilderijen achter gesloten deuren, maar het Mauritshuis kan er dit najaar tijdelijk tweeëntwintig laten zien.

De befaamde Royal Collection, beheerd door Hare Majesteit Koningin Elizabeth II, bevat hoogtepunten uit de oeuvres van bekende schilders als Gerard ter Borch, Gerrit Dou, Pieter de Hooch, Gabriël Metsu en Jan Steen. 

Voor deze tentoonstelling zijn genrestukken geselecteerd van Hollandse meesters uit de Gouden Eeuw. Hier is het leven zelf te zien: vechtende boeren, flirtende dames en heren, maar ook liefdevolle moeders of een gewone winkelier.

Johannes Vermeer

Absoluut hoogtepunt van de tentoonstelling is Dame aan het virginaal met een heer ('De muziekles') van Johannes Vermeer. 'De muziekles' is één van de zeldzame stukken van Johannes Vermeer van wie in totaal 36 schilderijen bewaard zijn gebleven. Het schilderij uit omstreeks 1660-1662 toont een dame en een heer bij een virginaal. Boven dit muziekinstrument hangt een spiegel die de voet van de schildersezel van Vermeer weerspiegelt. Zonder twijfel staat de muziek in dit schilderij symbool voor de liefde, wat nog eens benadrukt wordt door de Latijnse spreuk op het virginaal. Het schilderij is in 1762 verworven door de Engelse koning George III, maar stond toen nog te boek als een werk van Frans van Mieris de Oude. Pas later werd duidelijk dat het om een werk van Vermeer ging.

Tentoonstellingen Royal Collection A
Johannes Vermeer (1632-1675), Dame aan het virginaal met een heer (‘De muziekles’), c.1660-1662, Royal Collection Trust / © Hare Majesteit Koningin Elizabeth II 2016

Jan Steen

Een ander hoogtepunt in de tentoonstelling is Vrouw in een slaapkamer van Jan Steen uit 1663. We zien een vrouw die, te oordelen naar de striemen boven haar kuiten, haar sok echter niet aan- maar uittrekt, waarbij ze de toeschouwer aankijkt. Ook hier is sprake van een amoureuze context. Tijdgenoten waren dol op dit soort voorstellingen. Dat lichamelijk genot vergankelijk is, maakte Steen duidelijk door de schedel in de deuropening af te beelden, onder een luit met een gebroken snaar.

Tentoonstellingen Royal Collection B
Jan Steen, Vrouw in een slaapkamer, 1663, Royal Collection Trust / © Her Majesty Queen Elizabeth II 2016

De Royal Collection en Mauritshuis

De tentoonstelling Hollanders in huis: Vermeer en tijdgenoten uit de Britse Royal Collection is het resultaat van een samenwerking tussen de Royal Collection en het Mauritshuis. Onder de titel Masters of the Everyday: Dutch Artists in the Age of Vermeer was deze tentoonstelling eerder te zien in The Queen’s Gallery in Buckingham Palace, Londen en The Queen’s Gallery in The Palace of Holyroodhouse, Edinburgh. 

Catalogus

Bij de tentoonstelling is een rijk geïllustreerde catalogus verschenen in het Nederlands en in het Engels: Vermeer en zijn tijdgenoten - Hollandse genrestukken uit de Royal Collection.

De catalogus is geschreven door de conservatoren van de tentoonstelling, Desmond Shawe-Taylor (Surveyor of the Queen’s Pictures, Royal Collection Trust) en Quentin Buvelot (hoofdconservator Mauritshuis) en is verkrijgbaar in de winkel van het Mauritshuis.

Met dank aan

De tentoonstelling wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van ABN AMRO Bank, de Stichting Vrienden van het Mauritshuis en de Dutch Masters Foundation.