Tentoonstellingen uit het verleden

Velasquez in de Galerij

1 oktober - 29 november 2015

Na de topstukken van Caravaggio en Titiaan presenteert de Galerij Prins Willem V wederom een bijzonder meesterwerk: het Portret van Don Diego de Acedo van Velázquez uit het Prado te Madrid.

Hofschilder

Diego Rodríguez de Silva y Velázquez (1599-1660) was de beroemdste Spaanse schilder van de zeventiende eeuw. Hij was niet alleen een generatiegenoot van Rembrandt, maar had ook  een vergelijkbare virtuoze schilderstijl. Als hofschilder van de Spaanse koning Filips IV maakte hij vooral veel portretten. Bijzonder is de reeks portretten van dwergen en hofnarren, waarvan dit portret van Diego de Acedo misschien wel het allermooiste is.

Kantoorbaan

Aan koninklijke hoven werkten vroeger veel mensen met dwerggroei als nar, vooral aan het Spaanse hof waren zij populair. Maar niet Diego de Acedo: hij had een administratieve functie bij de ‘Estampa’, het kantoor waar koninklijke documenten van een officiële stempel werden voorzien.

Het Portret van Don Diego de Acedo

Diego de Acedo zit buiten op een rots. Hij draagt formele zwarte kleding – met ingeweven ruitpatroon – en een hoed schuin op het hoofd. De boeken en het inktstel op het schilderij verwijzen waarschijnlijk naar zijn werkzaamheden aan het hof. Rond de figuur zijn sporen zichtbaar van aanpassingen aan de contouren – op een röntgenfoto is te zien dat de hoed van Acedo een latere toevoeging van de schilder was.

Het portret werd eind jaren dertig geschilderd voor de Torre de la Parada, een zestiende-eeuwse jachtslot dat Filips had laten verbouwen en decoreren met reeksen schilderijen van vooral Vlaamse meesters. Zo kreeg Rubens de opdracht voor maar liefst zestig mythologische taferelen. Velázquez’ bijdrage bestond uit elf schilderijen, waaronder het Portret van Don Diego de Acedo, met nog drie even grote portretten van hofnarren. Vermoedelijk fungeerden ze als bovendeurstukken – dit zou mede een verklaring kunnen bieden voor het gekozen lage gezichtspunt.

Serie met meesterwerken

Elk najaar wordt in Galerij Prins Willem V een internationaal topstuk uitgelicht. Voorgangers in deze serie meesterwerken waren Een jongen gebeten door een hagedis van Caravaggio uit de National Gallery in Londen en het vorig jaar tentoongestelde Venus verrijst uit de zee (De geboorte van Venus) uit de National Galleries of Scotland in Edinburgh.