11 februari t/m 29 augustus 2021
Geurende bloemen en parfums, stinkende grachten en onwelriekende lichaamsluchtjes, geur en gezondheid, nieuwe geuren uit de verre wereld (specerijen, tabak, koffie en thee), de verdwenen geuren van bleekvelden, oude ambachten en meer. Valt het leven van de zeventiende eeuw in geuren te vangen? Hoe werd geur (en de reuk) uitgebeeld? Welke betekenis hechtte men aan geur? En welke aromatische gevoelswaardes hebben kunstwerken? Het Mauritshuis gaat in deze tentoonstelling op geur-historisch onderzoek uit. Bij de kunst worden diverse historische geuren gebrouwen om de schilderijen in de tentoonstelling tot leven te wekken.
Knijp je neus dicht!
Heb jij je wel eens afgevraagd hoe een Amsterdamse gracht zo'n 400 jaar geleden rook? Dat moet geen pretje geweest zijn. Uitwerpselen, afvalmaterialen en allerlei viezigheden werden in het water gegooid. Arme huisvrouwen deden hun was vervolgens in datzelfde water. De persoonlijke en algehele hygiëne was toen nog lang niet wat het nu is.
Men was ervan overtuigd dat vieze en bedorven geuren schadelijk waren voor de gezondheid. Gelukkig waren er allerlei trucs om nare luchtjes en situaties te verbloemen. Zo droegen rijke dames een ‘reukbol’ aan een ketting, in die tijd een kostbaar modeaccessoire. Op die manier kwamen zij goed voor de dag en konden zij zich beschermen tegen gevaarlijke luchten.
Ga op geursafari
Op verschillende kunstwerken uit de 17e eeuw is de suggestie van geur zo sterk aanwezig dat je je bijna in die tijd waant. Beleef je een schilderij op een andere manier als je het tijdens het kijken ook letterlijk kunt ruiken?
De tentoonstelling Vervlogen – geuren in kleuren is een ontdekkingstocht die zal inspireren om vanuit een ander perspectief te 'ruiken aan kunst'. Via de verschillende geur-dispensers kan worden geroken aan een schone linnenkast, bleekvelden, ambergrijs, mirre en natuurlijk de vreselijk stinkende gracht.
Over de tentoonstelling
In de tentoonstelling Vervlogen – geuren in kleuren ruik je de 17e eeuw. Naast prachtige kunstwerken waar de kleuren vanaf spatten en de heerlijke geur je haast tegemoet komt, hangen er ook schilderijen en tekeningen waar je je neus het liefst bij dichtknijpt. We laten ze je niet alleen zien; je gaat ze ook met je neus ervaren. Met (corona-proof) dispensers kan de bezoeker verschillende geuren uit de kunst opsnuiven - geurig én stinkend.
De tentoonstelling gaat over de verbeelding van geur en reuk in de kunst van de zeventiende eeuw, over geuren van het verleden, over de rol van geur in verhalen, over de suggestie van geur in kunstwerken en over zintuiglijke waarneming. Ook al is geur het onderwerp van de tentoonstelling en valt er van alles te ruiken, het zijn de kunstwerken die het verhaal vooral zullen dragen.
De geur-thema’s
De invalshoeken van de tentoonstelling zijn zowel kunsthistorisch als meer algemeen historisch van aard. De in totaal bijna 50 schilderijen, tekeningen, prenten en objecten vertellen ons meer over onder andere geur, gezondheid en hygiëne. Zo was men er in de zeventiende eeuw van overtuigd dat bedorven en vieze geuren schadelijk waren voor de gezondheid en dienden te worden bestreden met andere ziekte-afwerende geuren.
Ook leren we meer over de rol van geur in religie. Geur speelt in allerlei rooms-katholieke rituelen een rol en het goddelijke kon zich door middel van geparfumeerde rook openbaren. Het protestantisme nam tijdens de reformatie vervolgens afscheid van het zintuiglijke belijden van het geloof en zette het woord van god centraal.
Een ander thema is geuren binnen en buiten. Verschillende werken bieden ons een rechtstreeks inkijkje in het toenmalige stedelijke en landelijke geurenlandschap, zowel binnens- als buitenshuis.
Verder belicht deze tentoonstelling ook het onderdeel nieuwe geuren van ver weg. Nieuwe smaken en geuren uit andere werelddelen kwamen dankzij een intensieve overzeese handel steeds meer binnen handbereik en werden razend populair. De gemiddelde burger had verder geen idee van de donkere keerzijde van deze handel: uitbuiting, onderdrukking en geweld gingen vaak vooraf aan het moment dat hij of zij de winkel binnenstapte om al dit lekkers aan te schaffen.
Unieke geurbox + digitale rondleiding voor thuis
Beleef de tentoonstelling Vervlogen - geuren en kleuren vanuit huis! We maakten de allereerste digitale, interactieve geur- en kijk-rondleiding ter wereld.
Culinair journalist Joël Broekaert en Mauritshuis-conservator Ariane van Suchtelen nemen je als kijker digitaal mee achter de gesloten deuren van de tentoonstelling voor een fantastische rondleiding. Bekijk de prachtige schilderijen van de tentoonstelling én ruik ze! Met behulp van de speciale geurpompjes in de geurbox kun je tijdens de rondleiding de geuren van de tentoonstelling écht opsnuiven.
De geurbox is helaas niet meer te bestellen in onze webshop.
