Who’s that girl?

Ontdekkingen over het Meisje met de parel

Abbie Whosthatgirl

Wie is het Meisje met de parel? Hoe heeft Johannes Vermeer haar gemaakt? En is het schilderij veranderd sinds het 300 jaar geleden zijn atelier verliet?

Onder leiding van onze restaurator Abbie Vandivere deed een internationaal team van wetenschappers technisch onderzoek naar het Meisje met de parel. De resultaten zijn te zien in Who's that girl? En het leuke is: je hebt hier geen ticket voor nodig. Who's that girl kun je gratis in de entreehal van het Mauritshuis bezoeken. 

Who´s that girl?

2023 is het jaar van het Meisje met de parel en die begon voor haar met een reis naar onze hoofdstad, Amsterdam. Dit wereldberoemde en meest geliefde meesterwerk van Vermeer leenden we 8 weken uit aan het Rijksmuseum voor de Vermeer-tentoonstelling. Maar dat betekent niet dat we het Meisje moesten missen. In november 2022 deden we de oproep: creëer jouw eigen Meisje en maak kans om tijdens haar afwezigheid op háár plek in de Vermeerzaal te hangen. Die oproep bracht een explosie aan creaties van liefhebbers en bewijst maar weer dat het Meisje van iedereen is. 

Bij de presentatie: Who's that girl? delen wij de resultaten van de nieuwste onderzoeken met jullie in onze gratis toegankelijke foyer. Hier kun je een megagrote 3D-print van het Meisje zien, bekijk 'm, maar raak het vooral ook even aan. Wij staan te trappelen om de toffe ontdekkingen die we gedaan hebben met jullie te delen! 

Grootste selfiespot

Op de 3D-print van 4 meter hoog is het schilderij, zoals wij het kennen, ongeveer 100 keer groter afgebeeld.
Maak je klaar voor de grootste Meisje selfiespot ooit! In de digitale visualisatie ontdek je niet alleen hoe het Meisje er in 1665 uitzag, maar ook welke wijzigingen het werk in de ruim 350 jaar daarna heeft ondergaan, zoals het ontstaan van craquelé (kleine barstjes in de verf of schildersdoek). Ook geeft de presentatie meer inzicht in Vermeers schildertechniek. Je komt alles te weten over de pigmenten en materialen van de kunstenaar.

Meisje Second Canvas
Detail van Vermeers Meisje met de parel

Glinstering

Er zijn nog méér vergrote details te zien van bepaalde delen uit het schilderij. Wist je dat de oorbel eigenlijk geen parel is? Het is een illusie, want het zijn maar twee verfstroken. Je ziet de transparante blauwe lagen in haar hoofddoek, de glinstering in haar oog en het vocht op haar lippen. Raak deze details aan (nu mag het!) want het reliëf van het verfoppervlak voelt aan als een echt ‘landschap’.

Who’s that Girl? toont een combinatie van verschillende technieken: microscopie (hoog-resolutie 3D digitale-microscopie van Hirox), 3D printing (elevated printing technology van Canon) en computer wetenschap (TU Delft).

Abbie Vandivere, hoofd van het onderzoeksteam: "Wij willen graag de resultaten van ons onderzoek naar Vermeers Meisje met de parel op een nieuwe manier presenteren. Normaal gesproken kijken alleen restauratoren door een microscoop naar de kleinste details op een schilderij. Nu krijgen bezoekers ook die kans door de vergrote 3D-print te zien".

Onderzoek Meisje Met De Parel Johannes Vermeer 07
Een 3D digitale microfoto toont de parel bij 140x vergroting (1,1 μm/pixel) [Hirox Europe, Jyfel].

Waarom nog meer onderzoek?

Was er te weinig over het Meisje bekend? Niet echt. Het schilderij was al eens uitgebreid onderzocht, in 1994. Maar in ruim 25 jaar tijd zijn de technische mogelijkheden sterk verbeterd waardoor we nu verwend zijn met eindeloze opties. En juist omdat dit schilderij voor zoveel mensen tot de verbeelding spreekt, waren er nog vragen die we moésten beantwoorden. Hoe heeft Vermeer dit mooie schilderij gemaakt? Wat gaat er schuil áchter de voorstelling zoals we die kunnen zien? Wat voor pigmenten gebruikte hij? Waar kwamen deze pigmenten vandaan? Wat is er veranderd sinds dit schilderij het atelier van Vermeer verliet? Eindelijk kwamen we dichter bij de antwoorden op deze vragen. Dichter bij het Meisje met de parel van Vermeer.

 

Combinatie van onderzoekstechnieken
Abbie Vandivere, hoofd van het onderzoeksteam: "Ons wetenschappelijk onderzoek heeft ons dichter bij Vermeer en het Meisje gebracht dan ooit tevoren. Het combineren en vergelijken van verschillende wetenschappelijke technologieën heeft zoveel meer informatie opgeleverd dan één enkele technologie op zich zou hebben gedaan. Het Meisje met de Parel is een persoonlijker beeld dan eerder werd gedacht. Dit onderzoek heeft ook de huidige conditie van het schilderij in kaart gebracht, waardoor we eventuele veranderingen in de toekomst optimaal kunnen monitoren".

Onderzoek Meisje Met De Parel Johannes Vermeer 01
Samengesteld beeld van het Meisje met de parel uit beelden die tijdens het project het Meisje in de Schijnwerper zijn gemaakt. [Sylvain Fleur en het Meisje in de Schijnwerper team]

Met dank aan

De presentatie Who’s that Girl? komt tot stand in samenwerking met Canon Production Printing, TU Delft en Hirox Europe.