Een vrolijk gezelschap Mauritshuis verwerft zeldzaam schilderij Willem Buytewech

15 nov 2018

Willem Buytewech  Vrolijk gezelschap in de open lucht in Mauritshuis

Het Mauritshuis in Den Haag heeft met steun van de BankGiro Loterij een zeer zeldzaam schilderij verworven van Willem Buytewech. Van de schilder zijn slechts zes schilderijen bekend. Met Vrolijk gezelschap in de open lucht uit c. 1616-1617 haalt het museum een sleutelstuk binnen in de ontwikkeling van de vroege Hollandse genreschilderkunst.

Een vrolijk gezelschap Mauritshuis verwerft zeldzaam schilderij Willem Buytewech

Emilie Gordenker, directeur Mauritshuis: “Verwerven voor het museum is een onvoorspelbaar proces, dat jaren kan duren en regelmatig op niets uitloopt. Ik ben blij te kunnen zeggen dat we dit jaar een mooie oogst hebben voor het Mauritshuis; onlangs een portret van Constantijn Huygens door Daniel Seghers en Jan Cossiers samen. En nu een extreem zeldzaam genrestuk van Willem Buytewech. Beide schilderijen hebben we kunnen kopen dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij.”

Aanwinst Willem Buytewech  Vrolijk gezelschap in de open lucht in Depot van Mauritshuis
Willem Buytewech (Rotterdam c.1591/1592-1624 Rotterdam). Vrolijk gezelschap in de open lucht, c. 1616–1617. Doek, 71 × 94 cm. Mauritshuis, Den Haag (verworven met steun van de BankGiro Loterij, 2018).

Sleutelstuk

Uit het begin van de 17de eeuw heeft het Mauritshuis al wel landschappen, stillevens, historiestukken en portretten in de collectie, maar nog geen representatief genrestuk (schilderijen met een voorstelling ontleend aan het dagelijks leven). Het onderwerp van feestende, etende en flirtende jongeren, is door de schilder bovendien virtuoos en komisch weergegeven. In een paleisachtige omgeving zijn op een sjiek terras een aantal stellen geschilderd rondom een rijk gedekte tafel. Onduidelijk is alleen of het wel stellen zijn. Wie ‘gaat’ met wie en wie flirt met wie? Allen zijn naar de laatste mode gekleed, de dames met diepe decolletés, de heren in kleurrijke pakken en met hoge hoeden. Links speelt een aapje de hoofdrol: hij probeert de rok van één van de dames op te tillen, wat haar mogelijke partner tegenhoudt door tegelijkertijd met haar te ‘voetjevrijen’.

‘Geestige Willem’

Willem Buytewech was een spraakmakende kunstenaar in het Haarlem van het begin van de 17de eeuw. In zijn eigen tijd werd Buytewech ‘Geestige Willem’genoemd, een verwijzing naar zijn geestige spitsvondigheden en de humor in zijn voorstellingen. Er is veel grafisch werk van hem bekend (125 tekeningen, 32 etsen) maar slechts zes van zijn schilderijen zijn overgeleverd. Binnen dit zeer kleine geschilderde oeuvre is de nieuwe aanwinst voor het Mauritshuis ongetwijfeld een hoogtepunt te noemen door de buitengewone virtuositeit van de uitvoering. Met de aankoop van ‘Vrolijk gezelschap’ kan het Mauritshuis veel beter een ontwikkeling illustreren die aan het begin van de Gouden Eeuw begon. Kort na 1600 deden talrijke nieuwe thema’s hun intrede in de Hollandse schilderkunst: verschillende soorten scènes die waren ontleend aan het dagelijks leven. Eén daarvan waren welgestelde, jonge mensen die (zouden we nu zeggen) samen aan het ‘chillen’ waren.

Willem Buytewech  Vrolijk gezelschap in de open lucht in Mauritshuis
Willem Buytewech (Rotterdam c.1591/1592-1624 Rotterdam). Vrolijk gezelschap in de open lucht, c. 1616–1617. Doek, 71 × 94 cm. Mauritshuis, Den Haag (verworven met steun van de BankGiro Loterij, 2018).

Verlenging samenwerking BankGiro Loterij

Het Mauritshuis is verheugd om te melden dat de BankGiro Loterij haar jaarlijkse bijdrage aan de vier Rijksmusea (Rijksmuseum, Van Gogh Museum, Mauritshuis en Kröller-Müller Museum) met vijf jaar verlengt. Sinds 1998 ontvangen deze vier musea dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij jaarlijks een substantieel bedrag voor het aankopen van kunstwerken; bij elkaar is dat inmiddels een bedrag van ruim 141,8 miljoen. In de periode 2019 tot en met 2023 kunnen Rijksmuseum, Van Gogh Museum, Mauritshuis en Kröller-Müller Museum wederom een jaarlijkse bijdrage tegemoet zien voor aankopen en het toegankelijk maken van de collectie.

Daan Peters, managing director BankGiro Loterij: “Wij zijn trots dat we de samenwerking met het Mauritshuis kunnen verlengen. In samenwerking met drie andere Rijksmusea (Rijksmuseum, Van Gogh Museum en Kröller-Müller Museum) beheert het museum een belangrijk deel van de Collectie Nederland. Mede dankzij de bijdrage van de BankGiro Loterij kan deze collectie worden aangevuld en onderhouden. Bovendien kan het museum de bijdrage aanwenden voor het toegankelijk maken van de collecties voor het grote publiek.”