Alleen met Vermeer
Het Gezicht op Delft is één van de meest geliefde schilderijen in de collectie van het Mauritshuis. Het indrukwekkende stadsgezicht hangt normaal gesproken in een zaal met twee andere schilderijen van Vermeer: het vroege werk Diana en haar nimfen en het wereldberoemde Meisje met de parel. Maar tijdens Alleen met Vermeer krijgen bezoekers tijdelijk de bijzondere kans om Gezicht op Delft alleen te bekijken, waarbij de tentoonstellingszaal volledig in het teken staat van dit ene schilderij met onder meer bijzondere belichting. Bezoekers kunnen via een vooraf geboekte tijdslot hun moment 'alleen met Vermeer' reserveren.
Gezicht op Delft
Het spel tussen zonlicht en schaduw, de indrukwekkende wolkenlucht waar licht uit lijkt te stralen en de subtiele weerspiegelingen op het water maken dit schilderij tot een groot meesterwerk. We zien Delft vanuit het zuidoosten, met op de voorgrond de Kolk. Het is vrijwel windstil, niets lijkt te bewegen, de stad ademt rust uit. Vermeer bracht die rust ook in zijn compositie door drie horizontale banen te maken: water, stad en lucht. En door de bebouwing wat minder 'rommelig' te schilderen dan zij in werkelijkheid was. In het midden is de Schiedamse Poort te zien en rechts de Rotterdamse, die zich weerspiegelen in het water. Op de voorgrond ligt een afgemeerde trekschuit en maken een paar mensen een praatje. Hoog boven de stad drijven wolken voorbij. Vooraan een donkere wolk, die schaduw werpt op de kade, het water en de gebouwen. Verderop in de stad schijnt de zon. De daken en de toren van de Nieuwe kerk zijn stralend verlicht. Het sterkte contrast zorgt voor een grote dieptewerking, waarbij de kijker naar het licht wordt getrokken, de diepte in. Vermeer wist op onnavolgbare wijze in Gezicht op Delft een gevoel van rust en tijdloosheid te creëren. Ook zijn inventieve schilderstijl, met forse penseelstreken en de vele verfstipjes die de reflectie van licht suggereren, draagt bij aan de grote aantrekkingskracht die Gezicht op Delft door de eeuwen blijft houden op de kijker.
‘het mooiste schilderij ter wereld’
De ondertitel van de tentoonstelling 'het mooiste schilderij ter wereld' is afkomstig uit een brief van Marcel Proust uit 1921. De beroemde Franse auteur beschrijft erin het gevoel dat hij overhield aan zijn bezoek aan het Mauritshuis in 1902 en het zien van het schilderij. Proust had een levenslange fascinatie voor Gezicht op Delft dat prominent figureert in zijn romancyclus À la recherche du temps perdu (Op zoek naar de verloren tijd). In het vijfde deel van deze reeks laat Proust zelfs één van de hoofdpersonages voor het schilderij sterven, nadat hij in vervoering raakte over een ‘klein geel muurvlak’ op het schilderij. Een andere belangrijke bewonderaar van Vermeers Gezicht op Delft was Vincent van Gogh, die in zijn briefwisseling met zijn broer Theo schreef over de penseelvoering en de prachtige kleuren van het kunstwerk.
Alleen met Vermeer - 'het mooiste schilderij ter wereld'
26 september 2020- 3 januari 2021
Begunstigers
Deze presentatie vraagt aandacht voor de kracht van de vaste collectie van het Mauritshuis en is tot stand gekomen met steun van de Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation. Alleen met Vermeer wordt voorts mogelijk gemaakt door NN Group, hoofdsponsor van het Mauritshuis, en een particulier.
