Rembrandt…? Nieuw onderzoek naar toeschrijving twee schilderijen in collectie Mauritshuis

Wel of niet van Rembrandt?

De ‘studie’ en de ‘tronie’ werden in het verleden al eens onderzocht, maar vanaf september 2019, wanneer de tentoonstelling Rembrandt en het Mauritshuis is afgesloten, worden de nieuwste technieken aangewend om meer te weten te komen over de schilderijen. Ook zullen latere overschilderingen worden verwijderd. Hopelijk kan dan een antwoord worden gegeven op de vraag of ze wel of niet door Rembrandt zijn geschilderd. Restauratie en onderzoek zullen plaatsvinden in het eigen restauratieatelier. Het museum zal daarbij ook gebruik maken van externe expertise. Hoe lang het onderzoek gaat duren is nog niet bekend. Ook als dit geen uitsluitsel geeft over de toeschrijving, zal het zeker nieuwe informatie opleveren over de schildertechniek.

Tronies

Beide schilderijen zijn vervaardigd als zogeheten ‘tronies’. Een ‘tronie’ stelt niet een specifieke persoon voor, maar geeft een bepaald karaktertype of emotie weer. In de 19de eeuw, toen de roem van Rembrandt tot ongekende hoogte begon te stijgen, wilde men graag familieleden van de meester in zijn schilderijen ‘ontdekken’. Zo kreeg de Studie van een oude man het stempel 'broer van Rembrandt' en de Tronie van een oude man 'vader van Rembrandt'. Maar elk bewijs dat het hier inderdaad gaat om zijn broer Adriaen van Rijn of vader Harmen Gerritsz van Rijn ontbreekt.

Edwin Buijsen, hoofd collectie Mauritshuis: ‘Met elke generatie verbeteren de technieken om onderzoek te doen naar schilderijen. Wij grijpen deze kans aan om hopelijk het antwoord te vinden op de vraag of het wel of geen Rembrandts zijn. Een spannende zoektocht die ons in ieder geval allerlei nieuwe informatie gaat opleveren’.

Tentoonstelling Rembrandt en het Mauritshuis

Het Mauritshuis bezit één van de belangrijkste collecties schilderijen van Rembrandt ter wereld. In het themajaar Rembrandt en de Gouden Eeuw 2019 toont het museum voor de eerste keer alle 18 schilderijen die ooit als ‘Rembrandt’ zijn verworven. Hieronder zijn absolute topstukken als De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp, Saul en David en het Zelfportret uit Rembrandt zijn sterftejaar 1669. Vijf schilderijen in de collectie worden tegenwoordig niét meer erkend als vervaardigd door de grote meester. ‘De 'studie' en 'tronie' zijn op deze tentoonstelling eveneens te zien, met een vraagteken achter de naam Rembrandt.

In de tentoonstelling Rembrandt en het Mauritshuis wordt het bijzondere verhaal verteld hoe het in de verzameling van het museum is terecht gekomen. Wie ontdekte het schilderij? Werd het gekocht of geschonken? Hoe werd het onderzocht? Waarom (en hoe) vielen sommige schilderijen na een tijd van hun ‘Rembrandt-voetstuk’? Het publiek wordt bovendien uitgenodigd te kijken en te vergelijken. Is het verschil tussen ‘wel' en ‘geen' Rembrandt’ te zien?

Tentoonstellingen 2019

Rembrandt en het Mauritshuis
31 januari-15 september 2019

Bewogen Beeld
Op zoek naar Johan Maurits
4 april – 7 juli 2019

Hallo Rembrandt!
20 juli – 15 september 2019

Nicolaes Maes
17 oktober 2019- 19 januari 2020