Filmpjes schilderkunst van de zeventiende eeuw

Doelgroep: alle leeftijden en niveaus van het voortgezet onderwijs.

Dit is een selectie van filmpjes over de belangrijkste kenmerken van de schilderkunst van de zeventiende eeuw. In de filmpjes wordt een link wordt gelegd naar de huidige tijd.

De filmpjes zijn meestal een inleiding op een onderwerp om over door te praten. Ze zijn geschikt om te gebruiken als inleiding op een bezoek aan het museum, bij een verwerkingsles na afloop van een bezoek of ter ondersteuning/illustratie van andere lessen op school. U kunt zelf een keuze maken uit de filmpjes.

De filmpjes hebben een eigen thema, leggen een link naar de huidige tijd en duren ongeveer één minuut. Hieronder staat een overzicht van de filmpjes met een korte toelichting.

Grote afbeeldingen van alle schilderijen die langskomen in de filmpjes kunt u vinden op onze website.

1. De zichtbare wereld

In de zeventiende eeuw gingen schilders voor het eerst de wereld schilderen die ze om zich heen zagen, iets wat wij nu heel gewoon vinden met fotocamera’s en social media. Nieuwe genres, zoals het landschap, het stilleven en het genrestuk, werden immens populair.

2. Concurrentie en specialisatie

In de zeventiende eeuw werden veel mensen rijk en was er een grote behoefte aan schilderijen. Er waren heel veel schilders actief. Om op te vallen gingen ze zich specialiseren in één onderwerp, bijvoorbeeld landschappen, ijsgezichten of stillevens. Dankzij deze specialisatie konden ze een hoge productie halen en toch een hoge kwaliteit leveren.

3. Gemanipuleerde werkelijkheid

Hoewel het lijkt of schilders in de zeventiende eeuw de wereld om zich heen gingen schilderen is dit niet helemaal waar. Ze maakten de schilderijen net iets mooier dan de werkelijkheid zodat ze beter zouden verkopen. Dit gebeurt nu nog steeds veel met bijvoorbeeld reclameposters.

4. Portretten van Rembrandt

Nu kan iedereen snel een portret maken met de camera op zijn of haar telefoon, maar in de zeventiende eeuw moesten deze worden geschilderd. Dat duurde veel langer en was veel kostbaarder. Veel schilders maakten portretten omdat ze daar geld mee konden verdienen. Rembrandt maakte ook veel portretten en die waren net iets bijzonderder dan die van andere schilders. Dat kwam door de manier waarop hij gebruik maakt van compositie, actie en licht/donkercontrast. Als toelichting op dit filmpje kan het filmpje ‘groepsportretten’ worden bekeken dat bij de filmpjes voor de bovenbouw staat.

5. Gewoon onderwerp op groot formaat

De Stier van Paulus Potter was een heel bijzonder schilderij in de zeventiende eeuw door het grote formaat, het gewone onderwerp en de gedetailleerdheid van de voorstelling. Hoewel het schilderij net echt lijkt, kan Potter het nooit buiten in de wei hebben gemaakt. Daarvoor is het te groot en er bestonden nog geen tubes om je verf mee te nemen. Potter maakte dus buiten de schetsen en voegde die in zijn atelier samen tot een groot schilderij.

6. Jan Steen (humor)

De schilderijen van Jan Steen zijn om te lachen en waren vaak vermaak voor de mensen in de zeventiende eeuw die natuurlijk nog geen tv of internet hadden. Als toelichting kan het filmpje over Jan Steen worden bekeken dat bij de filmpjes voor de bovenbouw staat.

7. Puttertje (waarde van kunst)

Het lijkt een heel gewoon schilderijtje, maar is ontzettend veel geld waard. Hoe komt dat? Dat is een combinatie van verschillende dingen. Het is heel mooi geschilderd, de schilder is jong overleden, er is maar weinig werk van hem overgebleven en er is een boek over geschreven door een beroemde schrijver.

8. Johannes Vermeer (meisje met de parel)

Wat maakt het Meisje met de parel zo aantrekkelijk? Het antwoord is: sfeer.