Een binnenplaats met een rokende man en een drinkende vrouw

Facelifts & Makeovers - verhalen uit ons restauratieatelier

Op dit doek van Pieter de Hooch is een binnenplaats te zien met een pijprokende man, een drinkende vrouw en een staand meisje. Dankzij een röntgenfoto van dit schilderij was al bekend dat er ooit nog iemand aan tafel zat. Er bestaat een andere, eerdere versie van het schilderij, in de National Gallery of Art, Washington, en daarop is deze vierde figuur nog wel te zien: hier zit een soldaat tussen de man en vrouw in. Onlangs waren beide schilderijen op een tentoonstelling in Delft naast elkaar te zien. Voor het Mauritshuis genoeg aanleidingen om het eigen exemplaar te onderzoeken en te restaureren. 

Inmiddels zijn de vergeelde vernis en latere toevoegingen verwijderd. Op de plek van de schutting kwamen de contouren van de vierde figuur tevoorschijn. Pieter de Hooch haalde deze soldaat niet zelf weg. Dat is pas later gebeurd – in elk geval vóór 1822, lang voordat het schilderij naar het Mauritshuis kwam. Wat achterbleef: de jas van de soldaat (op het hek), zijn pijp (op tafel) én een stukje van zijn duim op de bierpul. Zonder soldaat heeft de voorstelling een heel ander aanzien – het lijkt wel een gezin. Op de versie in Washington zie je het echte onderwerp van het schilderij. De lachende soldaat speelt een drinkspel met de vrouw. Hij heeft haar glas net volgeschonken uit zijn eigen bierpul en zij moet drinken tot het volgende streepje op haar glas.

Op dit moment denken wij na over hoe we verder willen gaan. Er zijn drie opties: 

• We kiezen ervoor om het te laten zoals het nu is: de man zit als een soort geestverschijning aan tafel.
• We maken hem weer helemaal onzichtbaar door de schutting over hem heen te schilderen.
• We reconstrueren de soldaat aan de hand van het schilderij uit Washington. 

Wat lijkt jou de beste oplossing?