Sinds het Meisje met de parel zich in de collectie van het Mauritshuis bevindt, is ze een aantal keer behandeld. Gisteren hebben we haar restauratiegeschiedenis tot aan de jaren zestig gevolgd, en vandaag vertel ik meer over haar meeste recente ‘schoonheidsbehandeling’. (Overigens is restauratie geen onderdeel van het huidige project Meisje in de schijnwerper.)
Het meestbesproken losgeraakte stukje is wel het ‘tweede hoogsel’ op de parel in het oor van het Meisje. Tot aan de behandeling in 1994 dacht men dat de parel twee helderwitte lichtaccenten bevatte: een traanvormige bovenaan en een kleintje wat meer naar beneden. Maar... het kleinste van de twee bleek helemaal geen lichtaccent te zijn.
Bekijk hier een fragment uit het tv-programma Het geheim van de meester waarin ik precies uitleg hoe het zit:
In werkelijkheid was het kleinste hoogsel een losgeraakt stukje verf dat per ongeluk ondersteboven op de oorbel terecht was gekomen!
Onderzoek
De losgeraakte stukjes verf werden bij de restauratie in 1994 voorzichtig verwijderd en gebruikt voor wetenschappelijke analyse. Sommige stukjes werden geprepareerd als dwarsdoorsnede, andere werden geanalyseerd om de pigmenten, olie en oude restauratiematerialen te identificeren. Ook nu kunnen we deze stukjes nog gebruiken: als onderdeel van het huidige project hebben we ze met geavanceerde analysetechnieken opnieuw onderzocht. Hierbij hebben we fascinerende ontdekkingen gedaan, zoals over de geografische oorsprong van de gebruikte materialen.
Het materiaaltechnisch onderzoek uit de jaren negentig is beschreven in een artikel in Vermeer Studies (1996). Voor ons project Meisje in de schijnwerper bouwen we op deze kennis voort door de monsters opnieuw onder de loep te nemen en gebruik te maken van de nieuwste wetenschappelijke analyses. Deze gegevens vullen we aan met wetenschappelijke imaging technieken uitgevoerd voor de ogen van het publiek. Morgen ga ik dieper in op de hightech apparatuur die we gebruiken.
